Do góry

12.1. Po co nam Internet?

Internet w dzisiejszych czasach pełni bardzo ważną rolę w życiu społeczeństwa. Właściwie trudno jest sobie wyobrazić sytuację jego nagłego braku, bowiem wykorzystujemy go praktycznie na każdym kroku, zarówno w pracy, jak i do rozrywki. Coraz więcej ludzi posiada już Internet we własnym domu, a osoby, które nie mają do niego dostępu określa się nawet mianem „wykluczonych cyfrowo”.

Internet ma tak szerokie możliwości, że jest w stanie zaoferować coś cennego dla przedstawiciela każdej profesji, grupy wiekowej oraz rodzaju zainteresowań. A co Internet może zaoferować seniorom? Na to pytanie postaramy się odpowiedzieć w dalszej części tego rozdziału.

Internet to przede wszystkim możliwość łatwej i taniej komunikacji pomiędzy ludźmi, między innymi za pomocą poczty elektronicznej, tj. e-mail. Seniorzy to częstokroć osoby samotne, a jednocześnie spragnione kontaktu z ludźmi. Tradycyjna poczta jest powolna, a rozmowy telefoniczne stosunkowo drogie, szczególnie jeśli chce się zadzwonić do rodziny czy przyjaciół w innym mieście czy kraju. Napisanie i wysłanie e-maila jest natomiast proste i szybkie, odpowiedź można otrzymać już po chwili, zaś koszt mieści się w ogólnej opłacie za abonament internetowy. Darmowe konto pocztowe oferuje szereg znanych portali internetowych, często wraz z możliwością utworzenia własnej strony internetowej. W wielu przypadkach trzeba się jednak liczyć z koniecznością wyrażenia zgody na otrzymywanie reklam na swoja skrzynkę pocztową, co może być uciążliwe, ponieważ w przychodzących w dużej liczbie reklamach można przeoczyć ważne i oczekiwane wiadomości. Natłok reklam zmusza też do ustawicznego czyszczenia skrzynki z niechcianej korespondencji, co może być irytujące i zabierające czas. Jeśli jednak dobrze rozejrzeć się po dostępnych ofertach, to można znaleźć i takie, w których liczba reklam jest ograniczona do minimum, lub nawet wcale ich nie ma. Najbardziej radykalnym rozwiązaniem jest założenie własnej domeny internetowej, przez co będziemy mieli nie tylko pocztę wolną od wszelkich reklam, lecz również zarezerwowaną znaczną powierzchnię serwera na swoją stronę internetową.

Poczta elektroniczna nie wyczerpuje możliwości komunikacji seniora z ludźmi. Jeśli ktoś preferuje bardziej bezpośredni kontakt, to ma możliwość pisania i otrzymywania krótkich wypowiedzi na tak zwanych czatach, gdzie osoby o wspólnych zainteresowaniach mogą wymieniać się poglądami na interesujące ich tematy społeczne, polityczne czy życiowe. Wystarczy napisać zdanie czy dwa, kliknąć „wyślij”, a obecny po drugiej stronie rozmówca od razu otrzymuje naszą wiadomość i może na nią odpisać. Widać zatem, że czat zapewnia bardziej bezpośredni kontakt niż poczta elektroniczna. W „czatowych” serwisach internetowych funkcjonują tzw. „pokoje”, w których można rozmawiać z wybraną osobą lub też prezentować swoje wypowiedzi i poglądy na forum ogólnym, gdzie w rozmowie jednocześnie bierze udział wiele osób. Niektórzy spędzają na czatach całe wieczory, a nieraz i noce. Trzeba przyznać, że „czatowanie” może być bardzo wciągające, a w krańcowych przypadkach może przerodzić się w prawdziwe uzależnienie, o czym piszemy w rozdziale dotyczącym zagrożeń związanych z Internetem.

Są osoby, które preferują „rozmowę w cztery oczy” – widząc rozmówcę. Dla nich nieocenione usługi będą oddawać komunikatory internetowe, takie jak Skype. Można zatem bezpośrednio przekonać się, jak ładnie rośnie wnuczka i posłuchać jej gaworzenia, choć jest akurat gdzieś w świecie, gdzie jej rodzice, a nasze dzieci wyjechały „za chlebem”. Trzeba jednak zaznaczyć, że do korzystania z komunikatorów internetowych wymagane jest posiadanie nieco szybszego łącza internetowego, ponieważ przesyłany jest jednocześnie dźwięk i obraz. Wymagane minimum to 2 Mbit/sek przy której obraz przestaje mieć charakter „poklatkowy” a głos jest zsynchronizowany z obrazem. Obecnie ta prędkość przesyłu jest już w powszechnym użyciu, a koszt abonamentu doprawdy nie jest wysoki, nawet jak na kieszeń seniora żyjącego z renty czy emerytury.

Ludzie mają przeróżne zainteresowania i hobby, szczególnie seniorzy oddają się często pasjom, którym nie mogli się poświęcić w trakcie wytężonego życia zawodowego. Dla takich amatorów przeznaczone są rozmaite portale społecznościowe i fora dyskusyjne, na których można przedstawić swoją kolekcję skamieniałości, wymienić poglądy na tematy historyczne, społeczne, a nawet poznać kogoś interesującego, z kim chcielibyśmy spotkać się bezpośrednio, jak to się mówi potocznie „w realu”. Na forach internetowych istnieje możliwość zamieszczania nie tylko krótkich wypowiedzi, lecz również dłuższych form pisemnych: artykułów, wspomnień, itp. Wiele z forów umożliwia również wstawianie zdjęć, można zatem podzielić się z innymi uczestnikami forum obrazami rodzinnego miasta sprzed lat, znaleźć wspólne miejsca dziecięcych zabaw, czy zobaczyć sędziwego już kolegę z wojska tak, jak wyglądał on czterdzieści lat temu. Niezmiernie ważną funkcję pełni na forum jego administrator, który porządkuje wpływające informacje, lecz nie ingeruje w ich treść. Administrator dba również o zachowanie dobrych obyczajów i przestrzeganie przepisów prawa na forum.

Drugą, lecz nie mniej ważną funkcją Internetu, jest dostęp do informacji. Humorystycznie mawia się, że czego nie ma w Internecie, to nie istnieje, to się nie zdarzyło. Bieżące informacje ze świata polityki, gospodarki, kultury i sztuki, mody oraz wielu innych dziedzin przynoszą nam codziennie portale informacyjne, będące często po prostu internetowym wydaniem gazet, czasopism czy programów stacji telewizyjnych – dodajmy wydaniem całkowicie bezpłatnym.

W Internecie można sprawdzić rozkład jazdy pociągów, autobusów oraz komunikacji miejskiej, a nawet zakupić bilet. Dla osób starszych może być to szczególnie pomocne w przypadku niepełnosprawności ruchowej, łatwo jest bowiem dowiedzieć się, o której godzinie przyjedzie autobus niskopodłogowy.

Wszyscy wiemy, jak uciążliwe dla seniora może być dokonywanie wszelkich płatności – za mieszkanie, gaz, wodę i inne. Te ciągłe kolejki na poczcie! Choć osoby starsze są przyzwyczajone do posługiwania się gotówką, warto chyba przekonać się do założenia internetowego rachunku bankowego i dokonywania płatności za pomocą komputera – bez wychodzenia z domu. To wielka oszczędność czasu i sił. Konta internetowe oferuje już praktycznie każdy bank w Polsce.

Internet obejmuje swoim zasięgiem coraz więcej urzędów, co pozwala nam załatwić wiele spraw, począwszy od złożenia rocznego zeznania podatkowego, uzyskania rozmaitych zaświadczeń, składania podań (np. w ZUS), a wszystko to bez wychodzenia z domu, co dla osób niepełnosprawnych, np. ruchowo, może być wielką zaletą.

Dla seniora bardzo duże znaczenie może mieć możliwość uzyskania informacji na temat wizyt u lekarzy rożnych specjalności. Istnieją serwisy zawierające dane przychodni i lekarzy, w wielu z nich można sprawdzić terminy przyjęć, a nawet zarezerwować wizytę przez Internet, bez konieczności długotrwałego wydzwaniania, nie mówiąc już o wyczekiwaniu w kolejkach w przychodni.

Wielu seniorów, ze względu na stan zdrowia (nie każdy ma jeszcze siłę „latać po sklepach”), czy po prostu ze względu na własną wygodę, może być zainteresowanych zakupami w Internecie. W tym względzie ogromnym udogodnieniem są sklepy internetowe, gdzie towar można obejrzeć na załączonych ilustracjach, dokładnie zastanowić się nad zakupem bez ulegania „sztuczkom” sprytnych sprzedawców, a następnie zapłacić za niego przy użyciu bankowego konta internetowego lub – do wyboru – przy odbiorze przesyłki. Bardzo interesujące mogą być serwisy aukcyjne, na których można kupić wszystko: od mieszkań i samochodów, poprzez nowe i używane artykuły gospodarstwa domowego, elektronikę, ubrania, książki, płyty z muzyką i filmami, stare fotografie, zwierzęta żywe i wypchane, skończywszy na … wszystkim, dosłownie wszystkim, co da się sprzedać, o czym można się samemu przekonać wchodząc na jeden z takich portali aukcyjnych. Wystawca towaru określa swoją cenę minimalną. Zaczyna się aukcja, w której wygrywa ten, kto da więcej. W wielu przypadkach jest jednak dostępna jedynie opcja „kup teraz” co oznacza, że nie mamy możliwości licytacji przedmiotu zakupu i musimy kupić go za cenę żądaną przez sprzedawcę lub zrezygnować z zakupu. Dla seniora serwisy aukcyjne mogą być też źródłem niewielkiego, zawsze jednak nie do pogardzenia przychodu. Można na nich wystawić na sprzedaż zbędne przedmioty, które, choć jeszcze całkiem dobre, są nam już zupełnie niepotrzebne. Pamiętajmy jednak aby w takich przypadkach ujmować te przychody w rocznym rozliczeniu PIT. Nie będziemy w tym miejscu przytaczać szczegółowych przepisów, ponieważ wykraczają one poza zakres tego opracowania. Informacje na ten temat zamieszczają serwisy aukcyjne, w razie wątpliwości można zasięgnąć rady w urzędzie skarbowym.


12.2. Jak i gdzie szukać informacji?

Miejscem, od którego zaczynamy szukać informacji w Internecie, jest tak zwana wyszukiwarka, która odpowie nam na zadane pytanie w postaci listy stron internetowych, na których są interesujące nas informacje. Z wyszukiwarki możemy przejść już bezpośrednio na żądaną stronę. Najpopularniejszą wyszukiwarką jest Google (adres internetowy http://www.google.pl), lecz są jeszcze takie wyszukiwarki, jak Yahoo (http://pl.yahoo.com/) oraz Altavista (http://www.altavista.com/). Bardzo szybkie komputery-serwery tych wyszukiwarek dzień i noc przeszukują miliony stron internetowych i zapisują w swoich bazach danych słowa i zwroty użyte na tych stronach. Jeśli ktoś na świecie użyje na swojej stronie zwrotu „zdrowie seniora”, to wyszukiwarki szybko się o tym dowiedzą i zapamiętają, aby w chwili, gdy wpiszesz ten zwrot w ich okienko wyszukiwania, po ułamku sekundy przedstawić ci listę wielu stron dotyczących tego zagadnienia. Dla podanego powyżej zwrotu Google przedstawia w ciągu 0,23 sekundy listę 34 500 stron, lecz bywa i tak, że lista liczy wiele milionów. Na przykład na hasło „zdrowie” Google odpowiada listą liczącą blisko 96 milionów pozycji, a „senior” – miliard sto czterdzieści milionów pozycji. Co znamienne, jeśli użyjemy zwrotu „zdrowie seniora” bez wzięcia w cudzysłów, to lista jest dłuższa niż z cudzysłowem, bo liczy 643 000 pozycji. Widzimy zatem, że w Internecie problemem jest raczej natłok informacji, niż ich brak.

Jeśli chcemy szybko docierać do interesujących nas danych, powinniśmy poznać podstawowe zasady zadawania pytań wyszukiwarce. Przede wszystkim, wyszukiwanie polegające na wpisaniu pojedynczych słów jest zupełnie nieefektywne. Warto zastanowić się, czego właściwie szukamy i ująć cel poszukiwań w 2-3 wyrazowe hasło, najlepiej oddające istotę zagadnienia. Jeśli szukamy opieki nad seniorem w Warszawie, to wpiszmy „opieka senior Warszawa”. Otrzymamy wówczas listę liczącą „tylko” 1 190 pozycji”. Trzeba przyznać, że jest to i tak liczba stron praktycznie niemożliwa do przejrzenia. Wyszukiwarka podaje na jednym ekranie listę kilkunastu stron. Przeciętny użytkownik przegląda najwyżej dwa-trzy ekrany, dlatego twórcy stron internetowych dokładają wszelkich starań, aby ich strona znalazła się jak najwyżej na liście przeglądarki. Generalna zasada jest taka, że strona znajduje się tym wyżej na liście wyszukiwarki, im częściej jest odwiedzana, lecz właściciel strony może zapłacić za umieszczenie jego strony na eksponowanych miejscach listy, co jest jednak zaznaczane poprzez adnotację „Reklamy związane z: „Opieka nad Seniorem Warszawa” oraz lekkie podświetlenie na niebiesko lub umieszczenie na prawym marginesie głównej listy wyników. Na dole ekranu znajduje się lista proponowanych przez wyszukiwarkę zwrotów podobnych. W naszym przypadku będą to: „opieka nad seniorem wrocław” (wyszukiwarka ignoruje wielkie litery), „opieka nad seniorem kraków”, „opieka nad seniorem poznań”, „opieka seniora” itp. Można z nich skorzystać, jeśli wyświetlona lista nie spełnia naszych oczekiwań. Cóż, trzeba przyznać, że nawet takie zawężenie haseł wyszukiwania wyświetla listę wyników niemożliwą w praktyce do, choćby pobieżnego, przejrzenia.

Wobec ogromnego „szumu informacyjnego”, praktyczną zasadą jest przejrzenie najpierw pozycji z listy płatnych reklam, ponieważ wiodą one do stron internetowych firm profesjonalnie zajmujących się interesującym nas zagadnieniem. Nie możemy w tym poradniku podawać żadnych konkretnych przykładów, ale proszę sprawdzić samemu, że we wskazanych pozycjach listy znajdziemy strony internetowe domów opieki dziennej, serwisy kojarzące osoby poszukujące opiekunów z osobami pragnącymi podjąć pracę jako opiekunowie itp.

W wynikach wyszukiwania niejednokrotnie pojawiają się strony internetowe będące książkami teleadresowymi, zawierającymi listy stron o poszukiwanej przez nas tematyce. Warto na nie wejść, ponieważ zawierają często kilkadziesiąt odsyłaczy do stron o interesującej nas tematyce, co znacznie skraca czas wyszukiwania potrzebnych adresów.

Jeśli powyżej opisane sposoby wyszukiwania w Internecie wydają się skomplikowane, warto spróbować samemu. Wtedy może się to okazać zupełnie proste. Zachęcamy!


12.3. Strony www dla seniorów

W niniejszym rozdziale przedstawimy strony internetowe, które zostały stworzone specjalnie po to, aby zaspokajać specyficzne potrzeby seniorów. Oczywiście, seniorzy mogą korzystać z wielu innych serwisów internetowych według własnego uznania i potrzeb. Poniżej podano listę stron dla seniorów wraz z krótkim opisem ich zawartości.


Strony dla seniorów o charakterze ogólnym i wielotematycznym

http://www.senior.pl/ zawiera porady dla osób starszych pogrupowane w działy: zdrowie, praca, emerytura, finanse, hobby, edukacja, wakacje, pasje, rodzina, opieka;

http://www.starszakiplus.pl/ to serwis dla aktywnej społeczności osób w wieku powyżej pięćdziesięciu lat, zawiera działy tematyczne, takie jak: forum seniora, porady, zdrowie, sport, aktywność;

http://iss.tnb.pl/news.php strona Internetowego Stowarzyszenia Seniorów zawiera aktywnie działające forum oraz szereg interesujących działów tematycznych dotyczących zainteresowań i hobby seniorów;

http://www.czas-seniora.pl/ to portal mający na celu niesienie pomocy osobom przeżywającym swoją jesień życia, autorzy portalu dążą do przełamywania stereotypów związanych ze starością;

http://www.opiekaseniora.pl/ jest największym i najbardziej znanym serwisem przeznaczonym dla poszukujących opieki nad osobami starszymi;

http://www.ksenior.pl/ zawiera multimedialne kursy komputerowe dla seniorów, fora dyskusyjne oraz działy poświęcone wielu zagadnieniom życia codziennego;

http://www.wakacjedlaseniorow.pl/europe-senior-tourism/ to portal zawierający oferty wakacyjne dla seniorów w Polsce i zagranicą realizowane w ramach programu „Europe Senior Tourism”. Można się z niego dowiedzieć, jak uzyskać dofinansowanie do wyjazdów.

http://www.bycseniorem.pl/ zawiera najświeższe informacje o życiu, zdrowiu seniora, ubezpieczeniach, wydarzeniach kulturalnych i wielu innych dziedzinach życia;

http://www.domyopieki.pl/ jest prezentacją placówek opiekuńczych: domów opieki, domów pomocy społecznej, zakładów opiekuńczo-leczniczych, portal zawiera informacje dotyczące zakresu świadczonych usług, warunków przyjęcia i pobytu, jak również odpłatności;

http://www.happysenior.pl/ zawiera wiele działów tematycznych, takich jak: kultura, księgarnia, hobby, prawo, forum, rozmaitości, turystyka, poznajmy się, medycyna, SPA, winiarstwo, ogłoszenia, produkty i inne.

Strony poświęcone zagadnieniom aktywności zawodowej seniorów:

http://www.zarzadzaniewiekiem.pl/ dotyczy projektu realizowanego przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości, którego celem jest dostrzeżenie przez przedsiębiorców i menedżerów korzyści płynących z zatrudniania w firmach osób w wieku 50+;

http://www.50plus.gov.pl przedstawia program realizowany przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, promuje działania, które służą poprawie szans na rynku pracy osób w wieku 50+, pozwala znaleźć odpowiedzi na pytania z zakresu: prawa pracy, rynku pracy, ubezpieczeń społecznych, psychologii, zdrowia oraz kształcenia ustawicznego;

http://www.dojrzaloscwsieci.pl/ przedstawia program mający na celu zjednoczenie firm, organizacji pozarządowych, urzędów oraz instytucji w dążeniu do zachęcania seniorów do aktywnego korzystania z Internetu.

Strony dotyczące aktywnego stylu życia seniorów:

http://www.seniorzywakcji.pl/ przedstawia ogólnopolski konkurs dotacyjny realizowany przez Towarzystwo Inicjatyw Twórczych „ę” ze środków Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności, dotacje ze środków konkursu są przyznawane na realizację inicjatyw, które angażują osoby starsze do działania na rzecz otoczenia, promują współpracę międzypokoleniową i wolontariat osób starszych;

http://www.grundtvig.org.pl/ prezentuje jeden z elementów unijnego programu edukacji niezawodowej osób dorosłych „Uczenie się przez całe życie”;

http://www.centrumis.pl/ jest stroną internetową Centrum Inicjatyw Senioralnych w Poznaniu – organizacji koordynującej działania na rzecz poznańskich seniorów.

Unijne portale internetowe dla seniorów

http://www.age-platform.eu/ to portal stanowiący platformę wymiany doświadczeń ponad 165 organizacji, których celem jest reprezentowanie interesów ponad
150-milionowej społeczności seniorów w Unii Europejskiej;

http://www.helpage.org/ prezentuje działania realizowane przez Międzynarodową Organizację Ludzi Starszych, będącą globalną siecią organizacji walczących o prawa seniorów.

Strony internetowe zawierające szeroki zakres informacji o wolontariacie dla seniorów:

http://www.ngo.pl/;

http://www.pomagambo.pl/;

http://www.e-wolontariat.pl/;

http://www.wolontariat.org.pl/.


Inne przydatne dla seniorów strony zawierające szeroki zakres informacji dotyczących zdrowia, stylu życia, stanowiące forum wymiany doświadczeń i nawiązywania kontaktów:

https://pl-pl.facebook.com/, pomaga kontaktować się z innymi osobami i udostępniać im różne informacje i treści. Obecnie jeden z czołowych portali społecznościowych w skali świata.

http://www.modnaseniorka.pl/ to porady stylistyczne i sklep odzieżowy dla seniorek, które chcą być elegancko i modnie ubrane;

http://www.intersenior.pl/ to pierwsza internetowa gazeta dla pokolenia 50+, zawiera szeroki zakres porad tematycznych dla seniorów, w tym: kultura i rozrywka, lekarz radzi, porady prawne, dom, ogród, hobby, sport i rekreacja, forum dyskusyjne i inne;

https://www.jestemwformie.pl/ jest portalem promującym zdrowy styl życia, odżywiania się i aktywność fizyczną seniorów;

http://www.spokosenior.pl/ prezentuje informacje na temat konkursu „Spoko senior”, mającego na celu znalezienie ciekawych, pozytywnych seniorów, pokazanie ich innym i udowodnienie, że nie starzeje się ten, kto nie ma na to czasu;

http://www.travel-senior.pl zawiera oferty turystyczne dla seniorów.

Oczywiście, przedstawione powyżej strony internetowe nie wyczerpują ogromnego zbioru dostępnych w Internecie wiadomości dotyczących seniorów. Warto jednak właśnie od nich zacząć surfowanie, ponieważ reprezentują wysoki poziom merytoryczny i wyróżniają się przyjaznym oraz estetycznym układem ułatwiającym odnajdywanie pożądanych informacji na różne tematy.


12.4. Gdzie można nauczyć się surfować
w Internecie

Dla seniora pierwszą okazją do zetknięcia się z komputerem i Internetem mogą być zajęcia w Uniwersytecie Trzeciego Wieku. Wiele z tych instytucji organizuje kursy dostosowane do potrzeb i możliwości seniorów. Warto zatem zapoznać się z ofertą najbliższego uniwersytetu.

Szereg firm szkoleniowych przygotowało z myślą o seniorach odpowiednie dla nich kursy posługiwania się komputerem i surfowania w Internecie. Kursy są napisane przez wykładowców, mających doświadczenie w pracy z osobami starszymi. Materiał kursu przedstawiony w czytelny sposób, bez używania specjalistycznego języka, wprowadza seniora w świat komputera i Internetu. Materiały szkoleniowe pisane specjalnie powiększonym rozmiarem czcionki oraz liczne ilustracje, przedstawiające krok po kroku poszczególne czynności, sprawiają, że kurs jest dobrze dostosowany do potrzeb osób starszych. Kurs dostarcza praktycznej wiedzy, jak posługiwać się klawiaturą, myszką oraz drukarką. W jego trakcie można nauczyć się, jak przegrać zdjęcia z cyfrowego aparatu fotograficznego na komputer, wysłać e-mail, nagrać pliki na płytę CD, napisać i wydrukować tekst oraz, jak korzystać z darmowych komunikatorów. Zaletą takich kursów jest możliwość uczenia się w dowolnie wybranym miejscu, bez konieczności uczęszczania na zajęcia, zapewnienie przez cały kurs opieki osobistego nauczyciela oraz możliwość zdobywania wiedzy bez stresu i konieczności wiązania się sztywnymi terminami. Do uczestnictwa w kursie wystarczy posiadać komputer z dostępem do Internetu. Są to tzw. szkolenie „e−learningowe”. W Internecie znajduje się bardzo wiele ofert kursów, wystarczy wpisać w okienko wyszukiwarki hasło „Internet dla seniorów”, aby uzyskać bardzo wiele adresów firm prowadzących kursy, zarówno eksternistyczne jak i stacjonarne.

Ponadto, jeśli komuś nie odpowiadają zorganizowane formy nauki, może poprosić młodszego członka rodziny o pomoc w zapoznaniu się z tajnikami Internetu. Wnuki na pewno nie ominą okazji pochwalenia się przed babcią czy dziadkiem swoimi umiejętnościami.


12.5. Internet – jak chronić swoją prywatność

Pomimo wszelkich udogodnień, korzyści i możliwości, jakie daje nam Internet musimy pamiętać, że Sieć jest również miejscem, w którym działają osoby czerpiące korzyści z wykorzystywania naszej nieuwagi, chcące zdobyć nasze dane osobowe, hasła którymi zabezpieczamy nasze konta E-mailowe czy bankowe.

Powyższe zagrożenia możemy w znacznym stopniu zniwelować lub całkowicie się przed nimi chronić podążając za kilkoma praktycznymi zasadami:

1. Zakładając konto na portalu społecznościowym, sklepie internetowym czy forum nigdy nie loguj się za pomocą takiego samego hasła, którego używasz na przykład w związku z internetową usługą bankową.

2. Twoje hasła powinny składać się z wielkich i małych liter, cyfr oraz znaków specjalnych. W ten sposób w znacznym stopniu utrudnisz ich złamanie lub zgadnięcie przez osoby nieuprawnione.

3. Korzystając z portalu społecznościowego nie podawaj zbyt wielu danych, jak również nie informuj o wyjazdach na wakacje, lub ich terminie, taka wiedza może okazać się nieoceniona dla potencjalnego złodzieja. Z tego samego powodu nie dziel się zdjęciami swojego mieszkania czy majątku.

4. Korzystając z Internetu mobilnego decyduj się tylko na znane i zaufane sieci zabezpieczone hasłem. Publicznie dostępne Wi-Fi może posłużyć do włamania na Twoje urządzenie i wykorzystania go na przykład do kradzieży Twoich haseł bankowych.

5. Nie otwieraj załączników e-mailowych od nieznanych nadawców, mogą znajdować się w nich wirusy mogące służyć do wykradnięcia haseł, włamania się na Twoje konta na portalach czy sklepach internetowych.

6. Zainstaluj program antywirusowy, aktualizuj system operacyjny komputera (na przykład Windows czy Linux), utrudni to działanie oszustom i złodziejom internetowym.

7. Sposobem na zwiększenie swojej anonimowości w Internecie jest korzystanie z trybu incognito w przeglądarce. Włączenie go powoduje, że przeglądarka internetowa nie zapamiętuje odwiedzonych stron i nie zachowuje tzw. ciasteczek. Dzięki temu jej administrator nie jest w stanie w łatwy sposób ustalić, że to Twoja kolejna wizyta na danej witrynie.

8. Nie korzystaj z funkcji zapamiętywania haseł, szczególnie gdy korzystasz z Internetu poza siecią domową lub gdy korzystasz z urządzenia, którego nie znasz, np. komputer w bibliotece czy domu seniora.

Nie stosuj hasła takiego jak: „qwerty” czy „1234567”, są one łatwe do przewidzenia i złamania.
Używaj wielkich i małych liter, cyfr i znaków specjalnych – najlepiej w trudnej do przewidzenia kolejności.


12.6. Korzyści z Internetu – tak, ale ostrożnie!

Internet pomimo wielu zalet i umożliwiania dostępu do przydatnych informacji, niesie ze sobą pewne zagrożenia. Poniżej omówiono niektóre z nich oraz podano metody zapobiegawcze.

Spam – podczas korzystania z poczty elektronicznej (e-maili) możemy otrzymywać wiadomości reklamujące różne produkty, nakłaniające nas do zaciągnięcia pożyczek, czy obiecujące niezawodne metody zbicia majątku. Spam będzie wprowadzał zamieszanie w naszej poczcie internetowej. Nie otwierajmy e-maili od nieznajomych ani kuszących wygraną.

Oszustwa – niekiedy zdarza się, że ludzie na aukcjach internetowych zamieszczają produkty na sprzedaż, których tak naprawdę nie mają. Kupujący wysyła pieniądze i nie dostaje towaru. Nie „klikajmy” stron internetowych informujących nas o wygranej, jeśli nie braliśmy udziału w żadnym konkursie, ponieważ jest to sposób na np. wyłudzenie od nas danych osobowych.

Wirusy – podczas wchodzenia na różne strony lub instalowania programów z niepewnych źródeł można łatwo „złapać” wirusa, który zakłóca pracę komputera.

Czaty – coraz więcej ludzi wchodzi na czaty i poznaje tam nowych znajomych. Jednak czasami prowadzą korespondencję z kimś innym, niż im się wydaje, ponieważ na czatach nie ma zwyczaju ani obowiązku przedstawiania się swoim nazwiskiem. Zamiast np. miłego seniora, po drugiej stronie czatu może siedzieć skłonny do żartów trzynastolatek.

Cyberprzemoc – wyzywanie się wzajemne, straszenie, poniżanie kogoś, publikowanie zdjęć, filmów które mogą kogoś ośmieszyć, obrazić, podszywanie się pod kogoś w celu podważenia jego dobrej opinii.

Uzależnienie – niektóre osoby wprost nie mogą oderwać się od komputera oraz Internetu. Surfując ponad miarę całymi godzinami zaniedbują bieżące obowiązki życiowe.

Pogorszenie wzroku – podczas długotrwałego patrzenia w monitor komputera może dojść do zmęczenia wzroku. Jeśli nie będziemy robić sobie odpowiednio często przerw, możemy doprowadzić do pogorszenia wzroku.

Nie należy się jednak przerażać. Istnieje wiele metod skutecznego zabezpieczenia się przed powyżej opisanymi zagrożeniami. Jak zapobiegać takim zagrożeniom?

Spam – należy założyć flirt antyspamowy, zaznaczać i usuwać takie wiadomości jako spam (następne nie będą przyjmowane przez nasz program pocztowy), nie wchodzić w różne linki oraz nie zapisywać na komputerze załączników, które znajdują się w podejrzanym mailu.

Oszustwa – należy przede wszystkim sprawdzić komentarze dotyczące danego sprzedawcy, przeczytać opinie innych na jego temat. Jeśli znajdziemy większą liczbę komentarzy negatywnych, lepiej wstrzymać się z zakupem.

Wirusy – należy zainstalować odpowiednie oprogramowanie antywirusowe i wykonywać skanowanie systemu przynajmniej raz w tygodniu.

Czaty – nie można wyjawiać osobistych spraw ludziom, których znamy tylko z używanego przez nich na czacie „nicku”. Zanim spotkamy się z osobą, z którą korespondujemy, poznajmy ją lepiej podczas rozmów, np. za pomocą komunikatora Skype. Unikniemy w ten sposób wielu przykrych niespodzianek. Nie ujawniajmy zbyt wielu prywatnych informacji o sobie, jeśli nie ma to dobrego uzasadnienia.

Cyberprzemoc – nie mieszajmy się w spory innych, nie bierzmy udziału w kłótniach i przede wszystkim, sami nie używajmy przemocy w Internecie.

Uzależnienie – kontrolujmy czas spędzany przed komputerem.

Pogorszenie wzroku – pamiętajmy o odpowiedniej odległości od monitora, zastosujmy też specjalne szkła okularowe chroniące przed zmęczeniem wzroku.

Internet zapewnia duży stopień anonimowości osobom korzystającym z niego. Czy to tworząc konto poczty elektronicznej, czy rozmawiając na forum lub grupie dyskusyjnej, możemy podać swój „nick”, czyli pseudonim, imię przybrane, jakim będziemy posługiwać się w kontaktach z innymi użytkownikami Internetu. Służy to ochronie prywatności, lecz trzeba zawsze pamiętać, że logując się do Internetu użytkownik pozostawia w nim ślad swojej bytności, który może zostać odczytany w przypadku, gdy naruszamy prawo, obrażamy innych, zamieszczamy niecenzuralne treści lub w inny sposób stajemy się uciążliwi dla społeczności internetowej. Naruszenia zasad współżycia społecznego lub dobrego wychowania mogą na nasz wniosek spotkać się ze zdecydowaną i szybką reakcją administratorów forów i grup dyskusyjnych. Jeśli klikniemy w przycisk „zgłoś naruszenie zasad” administrator weźmie „pod lupę” takiego „awanturnika” i, w najlepszym przypadku, po prostu zablokuje jego konto – wyrzuci go z dobrego towarzystwa. Jeśli zaś zachowanie użytkownika będzie miało znamiona czynu przestępczego, wtedy –cóż, kłania się pan prokurator. Powyższe zdania napisano nie po to, aby straszyć potencjalnych użytkowników lecz po to, aby pokazać, że nie są bezbronni w w/w sytuacjach. I jeszcze – dobra rada: powściągnijmy czasem nasz krewki język, zanim napiszemy coś pod wpływem emocji w Internecie. Zważmy, że możemy kogoś urazić albo naruszyć jego prawa. Umiar, zarówno w życiu, jak i w Internecie jest zawsze w najwyższej cenie.

Jak widać, choć Internet, jak każdy sposób kontaktu międzyludzkiego, niesie pewne zagrożenia, ale można ich uniknąć w stosunkowo prosty i skuteczny sposób.


12.7. Portale społecznościowe

Portale społecznościowe, zwane również serwisami społecznościowymi, to serwisy internetowe służące do nawiązywania kontaktów, ułatwiające komunikację i dzielenie się zainteresowaniami, twórczością z innymi osobami. Część serwisów proponuje nam dodatkowe opcje, np. tworzenie grup osób o zbliżonych poglądach, zainteresowaniach
i doświadczeniach, osób wykonujących konkretny zawód oraz subskrybowanie kont innych interesujących nas użytkowników itp. Większość z wiodących serwisów społecznościowych umożliwia użytkownikom przesyłanie filmów, obrazków, plików dźwiękowych czy prowadzenie rozmów na forach.

Cechą charakterystyczną portalu społecznościowego jest możliwość utworzenia własnego profilu. Zależnie od serwisu, z którego korzystamy proces założenia profilu lub konta może się nieznacznie różnić, jednak ogólne wymogi i sposób rozpoczęcia korzystania z portalu w pełnym zakresie są do siebie podobne.

By założyć konto na najpopularniejszych serwisach społecznościowych niezbędne jest przypisanie unikatowego dla nas loginu (na ogół tak zwanego nicku – naszego internetowego identyfikatora w serwisie) oraz hasła. W niektórych przypadkach podczas rejestracji w usłudze niezbędne będzie również wypełnienie pól takich jak data urodzenia, płeć czy wprowadzenie naszego adresu email (właśnie za jego pośrednictwem najczęściej uzyskamy link aktywacyjny do naszego nowostworzonego konta w konkretnym serwisie).

Zależnie od charakteru portalu społecznościowego, po rejestracji i założeniu konta otrzymujemy zestaw różnych możliwości takich jak czatowanie (prowadzenie rozmów za pomocą wbudowanego komunikatora) ze znajomymi również posiadającymi konto w tym samym serwisie, udostępnianie zdjęć, filmów, tworzenie i udostępnianie własnych wpisów, uczestnictwo w grupach, wydarzeniach itp.

Aktualnie jednymi z najpopularniejszych portali społecznościowych są:

Facebook – portal umożliwiający utworzenie swojego profilu, publikacje zdjęć, filmów, tworzenie grup zainteresowań.

YouTube – umożliwia zamieszczanie filmów, nagrań, prowadzenie transmisji internetowych na żywo.

Instagram – umożliwia publikację zdjęć i krótkich filmików.

Twitter - umożliwia zamieszczanie krótkich komentarzy, śledzenie profili.

Reddit – serwis przedstawiający linki do różnorodnych informacji, które ukazały się w Internecie i umożliwiający ich komentowanie.

LinkedIn – portal specjalizujący się w nawiązywaniu kontaktów zawodowych i biznesowych

[1] Prezes ZUS w Monitorze Polski ogłasza (w terminie do 14 dnia roboczego drugiego miesiąca kwartału) kwoty przychodu obliczone wskaźnikami 70% i 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ostatnio ogłoszonego przez Prezesa GUS (http://www.zus.pl/default.asp?p=1&id=52), czyli progi zarobkowe zmieniają się w marcu, czerwcu, we wrześniu i w grudniu

[2]Emerytura częściowa – można ją było uzyskać przed 30.09.2017, osoby pobierające to świadczenie przed zmianą przepisów w 2017 nadal zachowują do niego prawo.

[3]Przeciętne miesięczne wynagrodzenie ogłaszane jest przez Prezesa ZUS dla celów emerytalnych w roku poprzedzającym termin waloryzacji.

[4] składki odprowadzane do ZUS po 1 stycznia 1999 roku są gromadzone na naszych indywidualnych kontach